Người thực tài, lại có văn hóa nữa bao giờ cũng khiêm tốn. Bậc chí nhân bao giờ cũng nhún nhường. Có thể lấy ví dụ dẫn chứng từ hai bức thư của hai người nổi tiếng. Bức thư thứ nhất là của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cụ Bùi Bằng Đoàn về việc thảo lời điếu cụ Nguyễn Văn Tố. Toàn văn bức thư như sau: Kính gửi cụ Bùi, Trưởng ban Thường trực Quốc hội Tôi muốn có một bài truy điệu cụ Tố. Nhưng nhờ người viết thì không biết nhờ ai. Tự viết lấy thì viết không được, vì xưa nay tôi chưa hề tập viết văn tế. Vậy tôi cứ bạo dạn thảo ra đây, trình cụ xem. Nếu có thể sửa được thì xin cụ sửa giùm. Nếu không thể sửa, thì ta làm văn xuôi vậy. Khi tôi thảo xong, đọc lại, nghe khá chướng tai. Vì đối với cụ, tôi không dám giấu dốt, nên cứ gửi để cụ xem. Mong kỳ hội đồng sau sẽ được gặp cụ. Kính chúc cụ mạnh khỏe và xin cụ chuyển lời tôi hỏi thăm cụ Phan và cụ Vi. Chào thân ái và quyết thắng Tháng 5 năm 1948 Hồ Chí Minh (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5- NXB Chính trị Quốc gia-1995) Chỉ cần so sánh địa vị của Hồ Chí Minh với cụ Bùi Bằng Đoàn tại thời điểm viết bức thư, ta sẽ thấy đức khiêm tốn của Hồ Chí Minh quả là đáng để chúng ta học tập. Đáng trọng hơn nữa, đây là bức thư của tác giả "Nhật ký trong tù". Lời lẽ trong bức thư nhún nhường, khiêm cung, mang tinh thần cầu thị. Đặc biệt là khả năng dám nhìn nhận, đánh giá đúng thực lực về một khía cạnh nào đó của mình. Hồ Chí Minh viết: "Tự viết lấy thì không viết được, vì xưa nay tôi chưa hề tập viết văn tế". Đó là lời nói thẳng, nói thật, nói rõ ràng về hạn chế của mình mà không viện bất kỳ lý do nào để che giấu cái hạn chế ấy. Nhà thơ hiện nay có mấy ai đủ can đảm và bản lĩnh nhận xét về sản phẩm của mình như thế này: "Khi tôi thảo xong, đọc lại, nghe khá chướng tai". Để hạ được câu tự nhận xét "nặng ký" ấy với một người địa vị, danh tiếng thấp hơn mình thì không chỉ phải là người thực sự cầu thị mà còn phải là người có tầm văn hóa, trên hết phải là người có bản lĩnh vững vàng, tin ở sự tiến bộ phía trước. Nhân gian tổng kết: "Văn mình vợ người". Văn mình bao giờ cũng hay, cũng nhất. Thoát khỏi được sự cái tổng kết chết người ấy thật chẳng dễ nếu không có sự tỉnh táo, sáng suốt. Tiến thêm được một bước nữa, là phục người khác lại là điều khó khăn. Rõ ràng ở đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất kính phục cụ Bùi Bằng Đoàn. Đọc những câu chữ trên ta hiểu thêm rằng vì sao Hồ Chí Minh được gọi là danh nhân văn hóa thế giới. Bức thư thứ hai là của bậc chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu gửi cho nhà thơ Hàn Mặc Tử. Thư được viết năm 1932, sau khi Phan Bội Châu đọc được ba bài thơ của Hàn Mặc Tử đăng trên báo Thực Nghiệp: Kính thưa tác giả P.T tiên sinh, Tác giả cho tôi đọc ba bài thơ, tôi lấy làm hân hạnh cho "Mộng du thi xã" lắm. Xem trong thâm oán cao tình, thanh tân nhã điệu, tôi chỉ phàn nàn rằng, người oán quá cao, tất nhiên người họa phải ít, cho nên tôi chỉ tục điếu ba bài mà thôi, còn như nói rằng tôi nói thơ được với tác giả thì tôi không dám. Ôi! Hồn giao nghìn dặm, biết làm sao bắt tay nhau mà cười lớn một tiếng, mới là thỏa hồn thơ đó". (Báo Tin Tức Sài Gòn số 9, ngày 24/2/1940) Phan Bội Châu sinh 1867, còn Hàn Mặc Tử sinh 1912, nghĩa là cụ Phan hơn Hàn Mặc Tử tới 47 tuổi, thế mà trong thư ta không thấy sự chênh lệch ấy, chỉ có thái độ lịch sự "kính thưa... tiên sinh... tôi lấy làm hân hạnh", và một vẻ nhún nhường tràn đầy văn hóa "còn như nói rằng tôi nói thơ được với tác giả thì tôi không dám". Nên nhớ Phan Bội Châu cũng là một bậc thi sĩ tài hoa, học cao hiểu rộng và thời điểm thư viết thì danh tiếng của ông trong xã hội nổi hơn Hàn Mặc Tử. Trước thái độ văn hóa và khiêm tốn ấy, quả thực chúng ta chỉ còn biết ngả mũ cúi chào. Xin mở ngoặc thêm chút nữa: Đối với bản thân thì cả hai đều khiêm tốn vậy, nhưng họ nhận xét về nhau thì lại không tiếc lời. Hồ Chí Minh đánh giá Phan Bội Châu là "bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng sả thân vì độc lập". Trong khi đó Phan Bội Châu viết thư cho Hồ Chí Minh, lúc ấy còn gọi là Lý Thụy với tư cách vừa là người cùng chí hướng, vừa là bậc cha chú (vì cụ Phan là bạn của cụ Nguyễn Sinh Sắc) bày tỏ tinh thần tôn trọng hết mực: "...tôi cũng chẳng ngờ rằng rồi cháu lại giỏi đến thế này. Bây giờ tôi bì với cháu thì xấu hổ nhiều lắm... Cháu là người học rộng hiểu biết nhiều, hơn tôi không biết bao nhiêu...". Qua thái độ từ hai bức thư trên ta còn thấy một điều nữa: uy quyền của văn chương, chữ nghĩa cũng thật là vòi vọi
