Được coi là mẫu xe 3 bánh hiệu năng cao như mô tô truyền thống đầu tiên trên Thế giới, Yamaha Niken là thành quả của hơn 10 năm nghiên cứu của hãng xe Nhật Bản. Theo ông Arata Kato từ Phòng kế hoạch sản phẩm của Yamaha, Niken là một chiếc xe được sinh ra để người lái có thể tận hưởng những khúc cua rộng trên đường đèo. Khẳng định điều nay, ông Takahiro Suzuki - Trưởng dự án Yamaha Niken cũng khẳng định rằng điều quen trọng nhất khi thiết kế chiếc xe đó là khả năng "ôm cua" một cách tối đa. Ban đầu, Yamaha vốn chỉ định làm xe 3 bánh với mục tiêu tăng sự ổn định; tuy nhiên cuối cùng hãng đã hướng Niken tới cảm giác phấn khích ở mỗi khúc cua - điểm hấp dẫn nhất của những chiếc mô tô thể thao. Lịch sử: Yamaha Tesseract Trên thực tế, quá trình phát triển Niken đã được bắt đầu từ hơn 10 năm trước. Theo ông Arata, Yamaha đã từng tìm cách tạo ra một mẫu mô tô nhiều bánh, và "hiện thực hóa" ý tưởng này với những chiếc concept như Tesseract tại Tokyo Motor Show 2007 hay MWT-9 năm 2015. Tuy nhiên cuối cùng, các kỹ sư của hãng đã nhận ra rằng một chiếc xe 3 bánh với khả năng nghiêng linh hoạt sẽ đem tới cảm giác điều khiển phấn khích như mô tô truyền thống. Việc phát triển kỹ thuật của Niken cũng xoay hoàn toàn quanh ý tưởng này. Yamaha MWT-9 - phiên bản ý tưởng của Niken. Không giống như đa số những chiếc xe 3 bánh khác hiện nay với công nghệ và kết cấu dựa trên ô tô, Yamaha muốn tạo ra một mẫu xe với cảm giác lái tự nhiên và khả năng nghiêng thân tương tự như mô tô truyền thống. Điều này đã trở thành hiện thực trên Niken nhờ có công nghệ LMW (Leaning Multi Wheel - nhiều bánh xe nghiêng cùng một lúc), với yếu tố chính là kết cấu bánh trước đặc biệt sử dụng phuộc kép. Ackermann: Hình ảnh minh họa nguyên lý Ackermann trên xe hơi. Để có thể giữ nguyên khoảng cách giữa 2 bánh khi toàn bộ thân xe nghiêng, Yamaha đã gắn cặp phuộc ở mỗi bánh trước vào một kết cấu đa điểm hình bình hành, nối với tay lái của chiếc xe để tạo nên hệ thống LMW. Tuy nhiên trên thực tế, hệ thống này còn phức tạp hơn thế. Ông Suzuki giải thích chi tiết về hệ thống này như sau: Kết cấu LMW của Niken. "Chúng tôi đã sử dụng nguyên lý Ackermann trên Niken. Đây là một nguyên lý phổ biến khi thiết kế xe hơi: góc lái của bánh bên trong cua sẽ hẹp hơn bên ngoài cua. Chính vì vậy, nó cần phải choãi ra gần hơn với góc cua một chút so với bánh ở ngoài. Để ứng dụng nguyên lý này vào một chiếc mô tô nghiên là điều rất phức tạp, khi các bánh không chỉ di chuyển theo chiều đánh lái và giảm xóc, mà còn bị nghiêng khi vào cua". "Bằng cách tạo ra hệ thống lái độc lập và các trục nghiêng với các khớp bù trừ cụ thể, chúng tôi có thể giải quyết được vấn đề này và đem tới cảm giác lái rất tự nhiên. Đây là công nghệ mang tính quyết định tới khả năng ôm cua của Niken". Sự phân bổ trọng lượng: Ngoài ra, ông Suzuki còn chia sẻ rằng một vấn đề khác khi thiết kế Niken đó là sự phân bổ trọng lượng trên chiếc xe. Với những kinh nghiệm có được từ giải MotoGP, Yamaha thừa hiểu rằng tỷ lệ phân bổ trọng lượng trước/sau đạt mức hoàn hảo 50/50 (đã tính tới cả người lái) là mấu chốt dẫn tới cảm giác điều khiển tối ưu. Tuy nhiên với 2 bánh trước và kết cấu LMW, Niken sẽ có trọng lượng nặng hơn ở phần đầu. Chính vì vậy, Yamaha đã thiết kế cho chiếc xe trục lái kép để có thể đặt tư thế ngồi và ghi-đông lùi nhiều hơn về phía sau chiếc xe để đạt tỷ lệ vàng này. Bên cạnh đó, bình xăng của Niken cũng được làm bằng nhôm nhẹ để giảm bớt trọng lượng ở phần giữa-trước chiếc xe. Tỷ lệ phân bổ trọng lượng của Niken cũng không bị ảnh hưởng ngay cả khi đèo thêm hành lý hay người ngồi phía sau xe. Lợi ích chính: độ ổn định: Nhờ có 2 bánh trước, bề mặt tiếp xúc của lốp với mặt đường trên Niken lớn hơn bất kỳ mẫu mô tô 2 bánh nào. Độ bám đường lớn ở phía trước khiến cho chiếc xe có được khả năng bám cua cực kỳ an toàn và chuẩn xác. Chúng đem tới độ ổn định cực cao cho Niken - đặc biệt trong các điều kiện đường cấu, phanh gấp hay vào cua với tốc độ cao. Nhờ có điều này, Niken sẽ giảm tối đa nguy cơ trượt bánh khi vào cua, cũng như cho phép người lái phanh sớm hơn trước khi vào góc cua, trong khi vẫn có thể giữ tốc độ trong cua và thoát cua cực cao. Ngoài ra, một ưu điểm không thể không nhắc tới của LMW đó là khả năng giảm chấn tốt, do LMW có thể chuyển lực tác động vào một bánh tới toàn bộ hệ thống. Ngay cả khi bạn gặp một ổ gà trong cua, bánh xe cũng không bị trượt. "Với Niken, việc chạy xe tốc độ cao cực kỳ dễ dàng ngay cả trên đường xấu" - ông Oliver Grill, Trưởng phòng kế hoạch sản phẩm của Yamaha khẳng định. "Nó đem tới cảm giác lái thể thao, vui nhộn và có độ bám đường rất tốt. Điều này khiến bạn có thể thư giãn và lái xe đường dài mà không cảm thấy mệt mỏi. Và khi chạy cùng nhóm với những biker khác, chiếc xe cũng dễ dàng bám đuổi hơn". Cảm giác lái: Khi điều khiển mô tô, cảm giác tới từ bánh trước là rất quan trọng. Khác với những chiếc xe 3 bánh khác, cảm giác này có thể được cảm nhận rõ gấp đôi so với một chiếc mô tô truyền thống trên Niken. Ông Eric de Seynes - Giám đốc Yamaha châu Âu giải thích: "Với bánh trước, bạn cần phải cảm nhận được những thông tin và phản hồi từ mặt đường. Ở đây, bạn sẽ có 2 bánh trước, dẫn tới lượng thông tin thu được tăng gấp đôi. Chính vì vậy, bạn luôn biết bạn đang ở đâu và cảm nhận được độ bám đường ở phía trước. Sự truyền dẫn thông tin này thực sự hoàn hảo". Valentino Rossi (rìa trái ảnh) cùng Eric de Seynes (rìa phải) tại lễ ra mắt Yamaha Niken. Ngay cả Valentino Rossi - tay đua nhiều lần vô địch MotoGP cũng đã xác nhận điều này khi chạy thử Niken: "Bạn sẽ có cảm nhận không thể tin được ở phần đầu xe, dẫn tới việc có thể điều khiển nó rất sát giới hạn của bản thân - ngay cả ở trong các điều kiện khó khăn. Cảm giác lái ở phần đầu xe này thực sự mới mẻ". Nhược điểm: Khi được hỏi về những nhược điểm của kết cấu bánh kép trên Niken, đội phát triển chiếc xe đã im lặng trong một khoảng thời gian khá lâu, do họ không thể nghĩ ra được nhược điểm nào cụ thể. Theo ông Arata Kato, nhược điểm rõ nhất của Niken đó là trọng lượng và bề rộng lớn của chiếc xe. Thiết kế: "Kiểu dáng thân xe của Niken rất thể thao" - ông Kato nói. "Toàn bộ chiếc xe có hình dáng hơi giống một con bọ cạp, và thiết kế với tính tương phản cao từ phía trước ra sau xe khiến bạn nghĩ ngay tới việc chạy xe một cách thể thao trên những con đường núi. Thêm vào đó, chúng tôi muốn nhấn mạnh tới sự kiểm soát và linh hoạt. Đó là lý do kết cấu phần trước của xe lộ ra để bạn có thể thấy được các bánh hoạt động như thế nào. Khi chiếc xe nghiêng, bạn có thể thấy được từng bánh hoạt động một cách rõ ràng". Động cơ: Niken sử dụng động cơ 3 xi-lanh được đánh giá cao từ chiếc MT-09. Theo ông Suzuki, động cơ này có mô-men xoắn lớn và dễ kiểm soát, khiến nó trở thành một trong những loại máy tốt nhất để sử dụng cho một chiếc xe dành cho các cung đường núi. So với MT-09, động cơ này cũng đã được cải tiến nhẹ để đem tới mô-men xoắn lớn và linh hoạt hơn ở mọi dải tua. Chassis và các hệ thống điện tử: Kết cấu khung của Niken bao gồm 2 phần: khung chính có dạng thép ống hàn trellis, kết hợp với pad bắt toàn bộ gắp sau được đúc nguyên khối từ nhôm. Các kỹ sư Yamaha đã lựa chọn sự kết hợp này nhằm đảm bảo độ vững chắc cho chiếc xe, cũng như có được sự vặn xoắn và dao động cho phép để đem tới cảm giác lái tối ưu. Mỗi bánh trước của Niken đều được trang bị một cặp phuộc USD với khả năng điều chỉnh độ nén và nảy. Trong đó, một chiếc sẽ đóng vai trò chính là dẫn hướng; chiếc còn lại thực hiện phần lớn việc giảm chấn. Phuộc sau có dạng monoshock, với khả năng điều chỉnh tải trọng và độ nảy. Là một mẫu xe hiện đại, Niken cũng được tích hợp đầy đủ các hệ thống hỗ trợ người lái như sang số nhanh không cần bóp côn quickshift, điều khiển lực kéo, hệ thống lái đa chế độ D-Mode và giữ ga tự động. Giá bán: Hiện tại, Yamaha đã công bố giá cho Niken tại thị trường Anh là 13.499 Bảng (tương đương 415 triệu đồng) - đắt hơn khoảng 5.000 Bảng so với chiếc MT-09 bình thường. Đây là một con số khá lớn, nhưng vẫn nhỏ hơn so với các superbike thuộc phân khúc 1.000cc hiện nay. Xét tới thiết kế độc đáo và khả năng vận hành ấn tượng của Niken, có thể coi mức giá này vẫn được coi là "hời" so với chiếc xe.
